قبل از شروع بهتر است که تراش فست Facet ( فَسِت ) یا ریزوجه را برایتان مختصرا توضیح دهم و در مقالات بعدی حتما انواع تراش را مفصلا برای شما عزیزان توضیح خواهیم داد.
تراش فست٬ تراشی مربوط و مخصوص به گوهرهای بلورین (گوهر هایی که شفاف بوده و نور را از خود به راحتی عبور می دهند) مانند الماس, یاقوت٬ زمرد٬ آمتیست٬ سیترین٬ تانزانیت٬ الکسانریت و ... می باشد که به سبک های مختلفی از نظر نوع زوایای تراش مانند برلیان٬ زمردی٬ فلامک یا تراش رز٬ سیلون و ... انجام می شود. در ایران در بعضی موارد ممکن است اصطلاح پخ زنی هم به عنوان نام دیگر این تراش بشنوید اما عموما از نام فست استفاده می شود. این تراش بسیار پیچیده بوده و نیاز به محاسبات ریاضی دقیقی دارد.
نکته قابل توجه که بنده به شدت سعی در تصحیح آن دارم این است که٬ برلیان که بین مردم ایران و حتی جواهر فروشی های بنام به اشتباه جا افتاده در واقع به هیچ وجه نام دیگر الماس نبوده و در واقع نوع معروف از تراش فست است که بر روی الماس بیشتر پیاده می شود. در آینده انواع مختلف تراش و بویژه تراش فست را برای شما عزیزان شرح خواهیم داد.
تراش مجدد یک گوهر باعث افزایش زیبایی رنگ, ارزش آن و بالا بردن کارایی آن برای مصرف کننده می شود.
دلایل بسیاری برای تراش سنگهای قیمتی توسط تولید کنندگان در سراسر دنیا وجود دارد و عمده ترین آنها این است که اولا فروش سنگهای خام اصطلاحا "راف" برای مصرف کننده آنچنان جذاب نبوده و همچنین مشتریان از تولید کنندگان طلب زیبایی خاصی از گوهرسنگ قابل فروش٬ می کنند.
عرضه پراکنده یکی از دلایل این امر است. سنگهای رنگی (بهتر است که تعریفی از سنگهای رنگی و غیر رنگی داشته باشیم که در انتهای این پاراگراف برای شما عزیزان آورده شده است) در مقایس کوچک یافت می شوند، و تولید کنندگان به دلیل ماهیت غیرقابل پیش بینی معادن و استخراج سنگ های قیمتی، محدودیت صادرات سنگهای راف و زنجیره ی عرضه منقطع بین معادن و بازار٬ همواره به دنبال منابع متعدد مواد اولیه و معدنی دیگری می باشند.
سنگهای رنگین Colored Gemstones: یک واژه تجاری متداول برای تمامی‌گوهرسنگ‌ها (حتی گوهرسنگ‌های بیرنگ) بجز الماس (حتی الماسهای رنگین) است. در اینجا تعاریف ابتدایی گوهرشناسی را برا شما توضیح داده ایم.
دکتر سدریک سیمونت ، یک زمین شناس و مشاور مستقل٬ می گوید: "برخی دولتها در قاره آفریقا قوانینی وضع کرده اند که صادرات دسته های منتخبی از سنگهای راف را برای توسعه صنعت تراش سنگهای قیمتی خود٬ متوقف می کنند."
با این حال تراش لاپیداری ( تراشی که مانند سنگ های ساختمانی٬ سنگ را با برشهایی منظم با سطح مقطع تخت به اندازه های مساوی تراش می دهند که بیشتر شامل برش سنگهای ساختمانی مانند مرمر هاست) از قائده این قانون مستثنا بوده است."در نتیجه، بیشتر سنگهای راف قیمتی برای کاهش وزن برای صادرات تراش فست یا ریزوجه می خورند و سپس این سنگ ها توسط وارد کننده/سازنده های جواهرات کشورهای مقصد مورد بررسی قرار می گیرند و طبق استانداردهای بازار خود باز هم تراش می خورند. "
دلیل دوم برای تکرار تراش، کاستی های سنگهای درجه یک قدیمی است چرا که این سنگ به عنوان کالاهای برتر محسوب می شوند. انواع باکیفیت و بدون بهبود سنگ های زمرد، یاقوت سرخ، اسپینل و یاقوت کبود یا همان سفایر٬ از منابعی در میانمار، کلمبیا و تاجیکستان در بازارهای ثانویه در دسترس هستند، زیرا سایت های باستانی که این سنگها را تولید کرده یا اصطلاحا خشک شده اند و هیچ سنگ قیمتی دیگری در آنها وجود ندارد و یا از نظر اقتصادی برای اکتشاف و حفاری مقرون به صرفه نمی باشند.
سوم ، پیشرفت در تکنیک های برش درک ما را از کیفیت تغییر داده است.
دیو بیندرا، متخصص سنگهای قیمتی در کمپانی B&B Fine می گوید: "امروز ، بازار سنگهای قیمتی رنگی بسیار پیچیده تر شده است." "امروزه کلکسیونرها به فاکتور نادر بودن گوهرسنگ توجه بسیار می کنند و همچنین سنگی را می خواهند که از هر لحاظ زیبا باشد، از جمله برش یا تراش و پولیش آن. برای من شخصاً، تکرار دوباره تراش سنگ به شور و اشتیاق تبدیل شده است، و اگرچه ما از سه سال پیش شروع به کار در تراش مجدد سنگهای قیمتی کردیم، اما اکنون تقریباً 60٪ سهام ما را تشکیل می دهد."
زیرکون آبی کامبوج 11 قیراطی شرکت نوماد Nomad.
تفاوت بین سنگ قیمتی طبیعی, مصنوعی, بدلی و خلق شده چیست؟
زاویه الماس
معروف ترین سنگ ها برای تراش مجدد، زمرد، یاقوت کبود یا سفایر، تورمالین، گارنت و اسپینل است. اما تلاش برای کمال منقوش سنگها٬ تنها به سنگهای رنگی محدود نیست. دیوید وارن ، مدیر ارشد جواهرات بین المللی کریستی می گوید: "تراش الماس در یک جفت گوشواره قرن نوزدهمی با نسبت های تراش عالی امروزه قابل قیاس نیست." "گوهرتراشان به دنبال سنگهای تراش خورده قدیمی تر هستند چرا که می توانند با خرید آنها و تراش - پولیش دوباره٬ به آن گوهر ها ارزش ببخشند. یک روش پیچیده تر برای تراش نوع "Fancy فَنسی" الماس رنگی و تراش دوباره آن٬ برای تقویت و نمایان بیشتر رنگ آن است که در آن روش ارزش آن به طور چشم گیری بالا می رود - آبی٬ صورتی و سبز به همین طور."
یورام فینکلشتاین از GemConcepts یک متخصص نسل دومی الماس است که بخش عمده ای از حرفه خود را، صرف تحقیق در مورد تاریخچه برش های الماس کرده است. پس از در گذشت پدرش، وی گنجینه ای از زمردهای معدنی قدیمی، یاقوت ها و یاقوت کبود یا سفایری را که پدرش در دهه 50 و 60 میلادی جمع آوری کرده بود را کشف کرد. فینکلشتاین با استفاده از دانش دامنه خود در مورد الماس، اقدام به آزمایش و بررسی سنگهای رنگین کرد.
وی یادآوری می کند: "من مشاهده كردم كه می توانم از طریق برشها و تراشهای خودم٬ بازتاب نور بیشتری در گوهر ایجاد و اضافه كنم."
دو الماس بی رنگ و یک یاقوت قدیمی از GemConcepts.
مشکلات احتمالی
آیا گونه های خاصی از سنگهای قیمتی وجود دارند که متخصصان گوهرشناسی برای آنها تجدید تراش و برش مجدد توصیه نکنند؟ بیندرامی گوید سنگهایی که برای اولین بار برش خورده هستند نیز در تلاشهای بعدی مشکلاتی را ایجاد می کنند. نمونه هایی مانند الکساندریت، تورمالین و یاقوت کبود.
او توضیح می دهد: "در سنگهای عجیب و غریب مانند تورمالین استان پاریبا برزیل، اگر زیبایی در ترکیب رنگهای این گوهر ناب با کمتر شدن یک رنگ در آن گوهر در تراش٬ از دست رود، ارزش آن به طرز چشمگیری کاهش می یابد."
ترومالین پاریبا با تراش فست سیلون بیضی از Constantin-Wild
"به نظر من ، احتمالاً خطرناک ترین سنگ برای تراش مجدد، یاقوت Padparadscha است. اگر با پادپرادچا خیلی به سمت صورتی یا خیلی به سمت نارنجی بروید، یک یاقوت فانتزی خواهید داشت و این گوهر ناب تمام ارزش خود را از دست می دهد."
پادپرادچا یک کلمه ی Sinhalese سینالسی است. سینالیس، که به Hela نیز معروف است، یک گروه قومی هندو-آریایی بومی جزیره سریلانکا است. کلمه Padparadscha به معنی شکوفه های صورتی نیلوفر آبی است.
۶/۴۲ قیراط سفایر Padparadscha تراش بیضی - طبیعی و بدون بهبود رنگ قیمت 29,467$ - دلار در تاریخ ۱۳۹۹/۰۳/۲۱ ۱۶٬۹۰۰ تومان می باشد.
اگرچه داشتن تجربه در این زمینه می تواند برخی از نگرانی ها را کاهش دهد، اما خطر ذاتی سنگهای عجیب و غریب برای تراش زیاد است٬ چرا که با اشتباهات محاسباتی در تراش ریزوجه یا فَسِت نه تنها می توان زیبایی گوهر و نظم تراش آن را از نظر نوری برهم زد و از بین برد بلکه می توان خاص ترین سنگ از نظر طیف رنگ را به یک سنگ کریستالی رنگین و معمولی تبدیل کرد. سنگ هایی مانند سفایر Padparadscha و اسپینل های Mahenge از تانزانیا که به دلیل رنگهای مختلط صورتی - قرمز خود دارای ارزش هستند، چالش برانگیز تر خواهند بود. از آنجا که نور هنگام ورود به چنین سنگهای قیمتی شکافته نمی شود، آنها تمایل به نمایش یکنواخت رنگ دارند و تغییرات آن عمدتاً باعث ایجاد درجه های مختلفی از رنگ یا تنالیته متفاوت آن می شود.
اسپینل Mahenge با وزن ۱/۳۳ قیراط به قطر ۷ میلی متر بدون بهبود رنگ - قیمت 1,995$ - دلار در تاریخ ۱۳۹۹/۲۲/۰۳ ۱۷۲۰۰ تومان می باشد.
میكولا كوكاروك ، متخصص سنگهای قیمتی در شرکت Nomad، می گوید: "گاهی اوقات تراش دهنده اصلی یا اولیه ی گوهر٬ عمداً پنجره ای در سنگ باقی می گذارند و باعث می شوند تا نسبت وزن به زیبایی بیشتری برای حفظ زیبایی گوهر داشته باشیم." وی خاطرنشان می کند که "تکرار برش و تراش در این موارد می تواند خطرناک باشد، زیرا تغییر مجدد الگوهای فَسِت یا ریزوجه و ایجاد زاویه های برش باریک تر ممکن است ناخالصی هایی که قبلاً کمتر به چشم می آمد و مورد توجه قرار می گرفت را بزرگنمایی کند و به عنوان یک عیب در تراش گوهر به چشم بیاورند.
نکته قابل توجه این است که طبیعتا وقتی سنگی از نظر اندازه تراش و وزن سنگین و بزرگ است اما زیبایی بی نظیری و بی مانندی بدون ناخالصی های قابل دید و مشخص دارد٬ دارای ارزش بسیار زیادی است که با تراش مجدد آن می توان ناخالصی ها را به طرز غیر قابل قبول نمایان کرد و از ارزش گوهر را بسیار کاهش داد.
سنگهای Pleochroic مانند تورمالین یا تانزانیت، که بسته به زاویه دید، رنگ های مختلفی را در خود نشان می دهند، روند را پیچیده تر می کنند.
پدیده ی Pleochroic در گوهرسنگها به گونه ای است که با تغییر زاویه ی گوهرسنگ طیف رنگ دیگری در آن مشاهده می کنید
در مورد پدیده های طبیعی در گوهرسنگها در مقالات بعدی توضیح خواهیم داد.
همانند بیندرا، كوخاروك نیز به عنوان یك چالش خاص به یاقوت کبود یا همان سفایر اشاره می کند: "هنگام کاهش وزن اضافی بوسیله تراش مجدد گوهر، باید به رگه های نارک رنگی گوهر دقت کنید چرا که با تراش مجدد آن ممکن است که سنگ سبک تر اما سنگی با تغییر رنگ داشته باشید."
گردنبند بالدار سرخ با یاقوت کبود Padparadscha از Gübelin Jewellery
جنبه های تجاری
علاوه بر بازار ثانویه، یک منبع عمومی برای گوهرهای از قبل تراش خورده٬ موجودی قدیمی دیگر فروشندگان یا تولید کننده است.
بیندرا می گوید: "خریداران سنگها برای تراش دوباره از ناکارآمدی در بازار سود می برند." وی گفت: "بعضی اوقات ممکن است فرد مهارت یا تمایل به بهبود تراش بیشتر سنگ های خاص خود را نداشته باشد و خریدار دیگر می تواند با کمی پول سنگ را از فروشنده بخرد و با تراش دوباره پتانسیل کامل گوهر را بیرون بکشد و از آن بهره زیادی ببرد."
به گفته كوكاروك، محدودیتهای مالی و تکنیکی معمولاً انتخاب سنگهای قیمتی را هدایت می كند. "هر سنگی را می توان تراش دوباره داد، اما هنگام تجدید تراش آن برای تجارت، باید قیمت اصلی، کاهش وزن را در نظر بگیریم و اطمینان حاصل کنیم که قیمت تمام شده سنگ قیمتی قابل رقابت است." به گفته وی، "در حالی که بازار برای سنگهای اعلاء کوچک و خوش تراش مجاز است، محاسبه اشتباه وزن یا شکل٬ در هنگام تکرار تراش گوهر، می تواند قیمت آن را به ازای هر قیراط بیش از حد بالا ببرد و کاملا سنگ را از بازار خارج کند.
همانطور که اکتشاف و استخراج گوهرها به مهارت زیادی نیاز دارد تراش مجدد آن ها نیز به کسب تجربه و مهارت زیادی نیاز دارد. هنرهای عالی و هنرمندان برتر از آزمایشات، رنگ آمیزی در خارج از خطوط، ریسک کردن و سرمایه گذاری در زمان درست برای عالی و بی نظیر کردن کار خود پدیدار می شوند. نسل هنرمندان فعلی در حوزه تراش مجدد گوهرها نه تنها مفهوم دیگری از زیبایی را برایمان ایجاد کرده اند بلکه حاشیه های شغلی را نسبت به هر زمان بسیار افزایش و گسترش داده اند.
تانزانیت ۳ قیراطی شرکت Nomad
عکس اصلی : ۱۲ قیراط اسپینل صورتی تاجیکستان از شرکت Nomad
حالا نوبت شماست....
نظر؟ سوال؟ ایده؟ افکار خود را به اشتراک بگذارید.
Instagram: @goldenrosaliecom
۷۰درصد این مقاله ترجمه مقاله ای با نام فست های گوناگون نوشته RICHA GOYAL SIKR می باشد.
دیدگاه خود را بنویسید